Chiến tranh lương thực thế kỷ 21

[Admin]

Từ Trung Đông tới Madagascar, giá cả liên tục tăng cao. Chỉ số giá lương thực của Liên hiệp quốc đã ở mức cao nhất vào tháng 3 vừa qua.

Tại Mỹ, khi giá lúa mỳ thế giới tăng 75%, giá 1 ổ bánh mỳ từ 2 USD lên 2,10 USD không tạo mấy sự
khác biệt. Tuy nhiên, nếu bạn sống ở New Delhi, việc tăng giá này là cả một vấn đề. Việc lúa mỳ thế giới tăng gấp đôi có nghĩa lúa mỳ bạn mang từ siêu thị về nhà rồi xay ra thành bột làm bánh Chapatis sẽ tốn phí gấp đôi. Tương tự với gạo cũng vậy. Giá gạo thế giới tăng, giá gạo tại thị trường Jarkarta cũng tăng và giá một bát cơm trong một gia đình tại Indonesia cũng tăng.

Mở màn cho chiến tranh lương thực thế kỷ 21, giá cả lương thực leo thang nhưng ảnh hưởng của nó lại không giống nhau tí nào. Với người chi tiêu ít hơn 1/10 thu nhập cho việc mua sắm siêu thị như người Mỹ, thì việc giá cả tăng cao mà chúng ta đang thấy, chỉ như một sự phiền toái chứ không phải tai họa. Nhưng đối với 2 triệu người nghèo nhất trên hành tinh, những người chi từ 50-70% thu nhập vào thực phẩm thì việc giá thực phẩm tăng cao có thể khiến họ cắt giảm từ 2 bữa xuống 1 bữa 1 ngày.

Trong năm 2011, chỉ số giá thực phẩm của Liên hiệp quốc đã ở mức cao nhất từ trước đến nay vào tháng 3 vừa qua là 8 tháng liên tiếp giá tăng. Với dự đoán về thu hoạch năm nay có thể giảm và chính phủ các nước Trung Đông và Châu Phi đang thấy choáng váng trước cú shock giá cả và mối lo thị trường, thì thực phẩm đã nhanh chóng trở thành "người điểu khiển" vô hình đối với chính trị thế giới. Những cuộc khủng hoảng như vậy ngày càng trở nên phổ biến.

Trước kia, giá cả đột ngột tăng không phải là vấn đề nghiêm trọng vì nhanh chóng sau đó là một sự phục hồi giá thấp tương đối, giúp định hình ổn định chính trị vào cuối thế kỷ 20 xuyên khắp toàn cầu. Nhưng nay thì nguyên nhân và kết quả đều rất khác nhau.

Đây là sự trở lại của cuộc khủng hoảng lương thực 2007-2008 mà từng lắng xuống không phải bởi vì
thế giới chung tay giải quyết khủng hoảng lúa gạo, mà bởi vì Đại suy thoái làm giảm đi nhu cầu lương thực ngay cả khi thời tiết thuận lợi khiến sản lượng thu hoạch lúa gạo tăng cao. Lịch sử ghi lại các cuộc bão giá lương thực thường là do thời tiết bất thường - như gió mùa đổi chiều ở Ấn Độ, hạn hán ở Xô Viết cũ, đợt nắng nóng ở Trung tây Mỹ. Những hiện tượng này gây nhiều thiệt hại nhưng rất may lại không thường xuyên xảy ra. Tuy nhiên, bão giá hiện nay lại do xu hướng từ cả 2 phía nhu cầu tăng cao và sản xuất khó khăn. Trong đó có dân số tăng nhanh, nhiệt độ cây trồng tăng, giếng tưới cạn khô. Mỗi tối, có khoảng 219.000 người bổ sung khẩu phần ăn của mình.

Đáng báo động hơn nữa, thế giới đang dần mất đi khả năng điều tiết ảnh hưởng của tình trạng thiếu lương thực. Trước đây, để đối phó với giá cả tăng, Mỹ - nước sản xuất ngũ cốc lơn nhất thế giới - hoàn toàn có thể chỉ đạo thế giới thoát khỏi hiểm họa tiềm tàng một cách hiệu quả. Từ giữa thế kỷ 20 đến năm 1995, Mỹ hoàn toàn có thặng dư trong sản lượng lúa mỳ và còn trợ giúp các quốc gia khác. Ví dụ khi gió mùa tại Ấn Độ đổi chiều vào năm 1965, chính quyền của tổng thống Lyndon Johnson đã gửi 1/5 sản lượng lúa mì tới Ấn Độ, cứu đói thành công. Giờ thì chúng ta không thể thực hiện được điều này, các "tấm nệm" an toàn giờ không còn.

Đó là lý do tại sao cuộc khủng hoảng lương thực 2011 thực sự nguy hiểm. Cả nhà nông dân và các bộ trưởng nước ngoài hãy sẵn sàng cho một kỷ nguyên mới, khi sự khan hiếm lương thực toàn cầu ngày càng tác động mạnh mẽ lên chính trị thế giới.

Theo Foreign Policy