Ngừng huy động vàng: Điều gì sẽ xảy ra?

[Admin]

Ngừng huy động vàng, có đơn giản như trước đây nhà có người giúp việc, nay không thì mỗi người làm thêm một chút hoặc tìm cách bớt việc đi?

Từ ngày 25/11 tới, các ngân hàng thương mại phải ngừng hẳn hoạt động huy động vàng. Số thành viên còn huy động không nhiều, nhưng quy mô vốn vàng là đủ lớn để cân nhắc những phát sinh.

Mỗi nhà mỗi cảnh

Tháng 9 vừa qua, hiếm khi thị trường chứng kiến ba thành viên lớn là Ngân hàng Á Châu (ACB), Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) và Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) đi đầu trong đợt tăng lãi suất VND lên 13%/năm. Cùng đó, lãi suất huy động vàng từ 0,5 - 0,8%/năm được nâng lên cao nhất 1,6%/năm.

Có những lý do khác nhau, trong đó có thể suy đoán về một hướng "phòng ngự từ xa", tăng cường huy động VND các kỳ hạn dài để chuẩn bị cho mốc hẹn 25/11 gần kề, thời điểm nguồn vốn vàng bắt đầu hổng dần đi trong cơ cấu.

Từ đầu năm đến nay, có gần chục ngân hàng thương mại huy động vàng. Mức độ và bài toán cân đối ở mỗi thành viên là khác nhau. Chuẩn bị cho mốc hẹn trước (5/2012), một số thành viên đã ngừng hẳn (SCB, Sacombank), hoặc có quãng nghỉ ngắn (Eximbank); còn lại hầu hết đã rút dần và chỉ giữ một vài kỳ hạn ngắn. Sau tháng 5, Sacombank trở lại song cũng đã bỏ biểu lãi suất huy động vàng từ ngày 18/9 vừa qua. Theo đó, tỷ trọng vốn vàng trong tổng huy động của mỗi thành viên là rất khác nhau và hiện khó xác định một cách cụ thể.

Tại ACB và Eximbank, hai ngân hàng có hoạt động huy động vàng mạnh thời gian qua, tỷ trọng vốn vàng là đáng kể. Với ACB, thông tin cập nhật gần đây là khoảng 20% tổng vốn huy động, và dự kiến sẽ giảm được khoảng 80% lượng vốn huy động bằng vàng đến cuối năm. Còn theo báo cáo tài chính, tại thời điểm cuối quý 2/2012, họ có các khoản phải trả bằng vàng tương đương 55.583 tỷ đồng, bao gồm chứng chỉ tiền gửi và các khoản phải trả khác bằng vàng.

Với Eximbank, cuối năm 2011 tỷ trọng cũng ở khoảng 20% song sau 9 tháng đầu năm 2012 đã giảm xuống còn khoảng 12%.

Sau khi ngừng huy động từ 25/11 tới, lượng vốn vàng tại các ngân hàng trên sẽ giảm dần đi, theo cơ cấu kỳ hạn thì đến cuối năm nay tỷ trọng còn lại sẽ rất nhỏ. Trong điều kiện bình thường, đơn thuần là một nguồn lực bị hổng đi nhưng đã được báo trước, có lộ trình đã định để chuẩn bị.

Thế nên, sau khi ngừng huy động, có thể xem tình huống đơn giản như trước đây nhà có người giúp việc, nay không thì mỗi người làm thêm một chút hoặc tìm cách bớt việc đi. Nhưng các phát sinh có thể sẽ phức tạp hơn.

Tĩnh và động

Mốc hẹn 25/11 đã được báo trước, là yếu tố tĩnh và các ngân hàng có lộ trình được tính toán để chuẩn bị. Nhưng thị trường luôn động, đặc biệt là quá động trong hơn một tháng trở lại đây.

Chỉ hơn một tháng, giá vàng biến động quá mạnh, liên tục tăng cao. Đây được cho là yếu tố bất thường trong việc chuẩn bị ngừng huy động vàng. Nhiều người dân rút vàng trước hạn để chốt lời, gây mất cân đối vốn và khó khăn thanh khoản vàng đã thể hiện ở một số trường hợp ngay trước thềm thực hiện mốc hẹn.

Thứ hai, hoạt động chuyển đổi vàng sang VND theo chủ trương bình ổn của Ngân hàng Nhà nước trước đây đặt ra tình huống rủi ro về giá và thanh khoản. Các ngân hàng nhóm "G5+1" đã bán vàng vật chất giá thấp trước đây, nay phải mua vào đóng trạng thái với giá rất cao.

Thực ra, trong cơ chế chuyển đổi trên, rủi ro giá đã được bảo hiểm bằng tài khoản vàng ở nước ngoài. Mỗi lượng vàng bán ra trong nước đều phải mua vào cân đối ở tài khoản đó. Việc còn lại là ngân hàng hạch toán lại chênh lệch để bù đắp, hoặc Ngân hàng Nhà nước cho nhập vàng đã mua qua tài khoản ở nước ngoài giá thấp trước đây về như đề xuất của ACB.

Quy mô chuyển đổi trước đây cũng không phải quá lớn. Một số thành viên trong cuộc giải thích rằng họ chỉ được chuyển đổi tối đa 40% của lượng vàng tồn quỹ, mà lượng tồn quỹ thường chỉ từ 5 - 10% tổng lượng vàng huy động tại mỗi thành viên. Tỷ lệ đó rất khác với mức chuyển đổi tối đa 40% tổng huy động mà một số thông tin nhầm lẫn thời gian qua.

Mức độ chuyển đổi tại mỗi ngân hàng là khác nhau. Hiện không có dữ liệu thống kê công bố, hoặc thành viên trong cuộc từ chối cung cấp và trả lời các thông tin liên quan. Riêng tại Eximbank, lãnh đạo ngân hàng này khẳng định là "không có vấn đề gì" và lượng chuyển đổi của họ hiện chỉ còn khoảng 1 tấn.

Song, yếu tố động sẽ là đáng chú ý nếu thời gian qua có trường hợp đã chuyển đổi quá mức quy định. Khả năng này là hạn chế, do Ngân hàng Nhà nước có cơ chế giám sát cụ thể.

Lúc này chỉ còn chưa đầy hai tháng để rõ dần những phát sinh (nếu có). Hiện đã có một số đề xuất Ngân hàng Nhà nước nên xem xét lùi mốc hẹn 25/11. Khả năng này còn để ngỏ. Nhưng nếu ngừng hẳn, trước mắt một nguồn lực từ vàng mà các ngân hàng sử dụng thời gian qua bị chấm dứt. "Phát
sinh" là: nguồn lực vàng trong dân rất lớn, sẽ phải tiếp tục huy động; vấn đề còn lại là ai đứng ra huy động, huy động và sử dụng như thế nào cho ích nước lợi nhà.

Theo Vneconomy

[Admin]

Vàng là thứ vật chất trung gian để trao đổi các giá trị khác nhau, nó không phải là tiền nên không có giá trị thanh toán. Từ mua bán những thứ nhỏ nhất như con cá mớ rau đến những thứ lớn nhất như đất đai BĐS, người ta thanh toán bằng tiền, không ai thanh toán bằng vàng. Vàng không phải là tiền, không có giá trị thanh toán, vì sao lại có lãi suất ? Vấn đề nằm ở chỗ này.

Khi người dân bỏ tiền ra mua vàng thì tiền mặt lập tức "chất đống" trong ngân hàng còn thị trường lại khan hiếm tiền mặt, ngân hàng hạ lãi suất cho vay để giải phóng vốn. Ngược lại, khi vàng chảy vào ngân hàng thì tiền nằm trong túi người dân, tiền mặt trong ngân hàng lại khan hiếm, các ngân hàng lại đua nhau huy động vốn, thực chất là hút tiền mặt. Vì sao như thế ? Vì các ngân hàng cũng xem vàng như 1 dạng tiền tệ. Vấn đề nằm ở chỗ này.

Từ 2 vấn đề trên suy ra điều gì ? Giả sử tỷ giá VND/USD không đổi nhưng giá vàng TG tính bằng đô la thay đổi. Sự thay đổi của giá vàng là sự thay đổi của giá trị vật chất có nguyên tố cấu tạo là vàng chớ không phải là sự thay đổi giá trị của đồng đô la. Ví dụ, 10 nghìn đô mua được 1 chiếc xe hơi cũng mua được 6 oz vàng. Điều đó không có nghĩa là 6 oz vàng mua được 1 chiếc xe hơi. Giả sử đô la mất giá so với vàng, 20 nghìn đô mới mua được 6 oz vàng nhưng lại mua được 2 chiếc xe hơi.

Kết luận, vàng không thể có lãi suất cố định mà chỉ có lãi suất theo thời điểm tương đương với giá trị tiền tệ của nó tại thời điểm ấy. Ví dụ, 1 lượng vàng gửi vào ngân hàng ngày 1 tháng 1 có giá 40 triệu tại thời điểm gửi và lãi suất tiền gửi 10%/năm. Đến ngày 1 tháng 1 của năm sau, người gửi rút ra không phải là 1 lượng vàng mà là 40 triệu + lãi suất tiền gửi năm quy ra vàng tại thời điểm rút ra. Lúc đó, số tiền rút ra có thể là nhiều hơn 1 lượng cũng có thể ít hơn 1 lượng.

VN lại neo tiền vào vàng làm cho giá trị tiền tệ trở nên loạn xạ. Gửi 1 lượng vàng vào ngân hàng đến lúc rút ra là rút 1 lượng vàng + lãi suất gửi vàng. Xin hỏi, lãi suất ấy dựa vào đâu ? Chả may vàng tăng hoặc giảm giá đột biến ngay tại thời điểm rút thì chắc chắn là có 1 bên (ngân hàng hoặc người gửi) chịu thiệt. Nên nhớ rằng, tiền có thể mua được rất nhiều loại hàng hóa khác nhau chớ vàng thì không mua được gì nếu không đổi vàng ra tiền. Đổi vàng ra tiền thì giá trị của vàng là cố định tại thời điểm đổi mà thôi.

Chính vì điều này mà người ta từ bỏ kim bản tệ. Lượng vàng khai thác từ thiên nhiên hàng năm không tương ứng với tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ tăng thêm mà nhân loại làm ra trong 1 năm. Sự không tương ứng này làm cho giá trị tiền tệ thay đổi so với vàng. Nếu đem tổng GDP của Mỹ ra mua vàng, dám chắc toàn bộ vàng vật chất trên TG cũng không đủ để người Mỹ mua. May mắn là, người Mỹ và người của các quốc gia phát triển không dự trữ vốn bằng vàng vì giá trị tiền tệ của họ chậm mất giá (lạm phát thấp). Xui xẻo là, người VN buộc phải dự trữ vốn bằng vàng vì giá trị của VND luôn bị mất giá (lạm phát cao).

Cho nên, không thể nói đến chuyện nên hay không nên huy động vàng trước khi nói đến ổn định giá trị tiền tệ. Nếu lạm phát ở VN là thấp thì vàng chắc chắn sẽ "chất đống" trong ngân hàng và nhu cầu mua vàng trong dân giảm mạnh. Còn đã xem lạm phát như trò chơi, tùy tiện bơm tiền, phát hành tiền thì vàng vẫn là mối quan tâm hàng đầu của mọi người dân.

Tác giả: Phan Bảo Lâm